بنگاه دانش اقتصاد *ابتهاج*

مقالات آموزشی اقتصادی صهیب عبیدی

بنگاه دانش اقتصاد *ابتهاج*

مقالات آموزشی اقتصادی صهیب عبیدی

گروه موسسات وابسته به بانک توسعه اسلامی

 
الف)شرکت اسلامی بیمه سرمایه گذاری و اعتبار صادراتی (ICIEC)
شرکت اسلامی بیمه سرمایه گذاری و تضمین صادرات یکی از شرکتهای وابسته به بانک توسعه اسلامی می باشد که پیشنهاد تاسیس آن در فوریه سال 1992 به تصویب هیات نمایندگان بانک توسعه اسلامی رسید. این شرکت در اول اوت 1994 تاسیس شد و از ژوییه1995 رسماً فعالیت خود را آغاز نمود. مرکز شرکت اسلامی بیمه سرمایه گذاری و تضمین صادرات، در جده، عربستان سعودی می باشد.
سرمایه تصویب شده شرکت، 100 میلیون دینار اسلامی (144 میلیون دلار) می باشد که در این میان،  IDB به میزان 50% از سرمایه تصویب شده شرکت، تعهد پرداخت دارد و کشورهای عضو OIC نیز بر یک مبنای اختیاری 50% باقیمانده را تعهد می نمایند.
    هدف شرکت که در اساسنامه آن آمده است، حمایت از مبادلات تجاری و سرمایه گذاری بین کشورهای اسلامی می باشد.
    برای رسیدن به این هدف شرکت راههای زیر را با در نظر گرفتن اصول شریعت تدارک دیده است:
1. بیمه یا بیمه اتکایی تضمین صادرات در مقابل خطرات تجاری و غیر تجاری.
2. بیمه یا بیمه اتکایی سرمایه گذاری در کشورهای عضو در مقابل خطرات سیاسی، موانع انتقال ارز، جنگ و ناآرامی های اجتماعی.
به منظور اجرای این هدف ، شرکت مزبور، بیمه تضمین صادرات را در جهت پوشش عدم پرداخت وارد کننده که ناشی از ریسکهای تجاری (خریدار) یا غیر تجاری (کشور) است ارائه میکند.
نکته دیگر مربوط به ریسکهایی است که جهت بیمه شدن از نظر شرکت بیمه سرمایه گذاری بانک توسعه اسلامی واجد شرایط می باشند که می توان آنها را در دو دسته ”ریسکهای تجاری و ریسکهای غیر تجاری“ طبقه بندی نمود. همچنین شرکت اسلامی بیمه سرمایه گذاری و اعتباری صادراتی محموله های صادراتی را تا 90% خسارات حاصل از ریسکهای تجارتی و کشوری را همچون موارد زیر پوشش می دهد:
-         ورشکستگی خریدار
-         ناتوانی یا خودداری خریدار از پرداخت
-         خودداری خریدار نسبت به پذیرش کالا پس از حمل
-         لغو قرارداد بطور اختیاری از سوی خریدار
-         محدودیتهای انتقال پول کشور خریدار
-         غصب اموال از سوی دولت خریدار
-         جنگ یا ناآرامی داخلی در کشور خریدار
ب)شرکت اسلامی برای توسعه بخش خصوصی (ICD):
هدف از ایجاد این شرکت به عنوان یکی از نهاد های وابسته به گروه بانک توسعه اسلامی ، شناسایی فرصتهای بخش خصوصی است که بتواند به عنوان موتور رشد عمل نماید، همچنین دیگر اهداف این شرکت شامل ارائه حیطه گسترده ای از محصولات و خدمات مالی سود آور ، بسیج منابع مالی اضافی برای بخش خصوصی در کشورهای عضو بانک توسعه اسلامی ، تشویق توسعه بازارهای سرمایه ای و مالی اسلامی و نهایتاً تبدیل شدن به یک نهاد مالی چند جانبه اسلامی ، برای توسعه بخش خصوصی در تکمیل نقش بانک توسعه اسلامی از طریق توسعه و پیشبرد بخش خصوصی به عنوان موتور رشد و کامیابی اختصاری است .
در حال حاضر سهامداران شرکت ICD ،44 کشور عضو به همراه نهادهای مالی عمومی از جمله شرکت سرمایه گذاری خارجی ایران ، بانک کشاورزی و بانک ملی ایران ، صنـدوق سرمـایه‌گذاری عمومی سعودی ( عربستان ) بانک ملی الجزایر می باشد .
      شرکت ICD حیطه گسترده ای از محصولات و خدمات مالی را برای مشتریان خود ارائه می کند که عبارتند از :
 (1) تأمین مالی مستقیم
(2) خطوط اعتباری
 (3) تأمین مالی شرکتی
(4) مدیریت اموال
(5) خدمات مشاوره ای
(6) تامین مالی ساختاری
معیار احراز شرایط جهت استفاده از تسهیلات شرکت ICD
      کلیه فعالیتهای خدماتی یا حمایتی که قانونی مطابق با شریعت ، به لحاظ مالی سود آور، به لحاظ اقتصادی بادوام و در جهت کمک به توسعه کشورهای عضو باشد واجد شرایط تسهیلات شرکت یاد شده تا زمانی هستند که اکثریت سهام در دست بخش خصوصی کشورهای عضو (51% ) باشد .
      خط مشی سرمایه گذاری شرکت اسلامی برای توسعه بخش خصوصی در صورت سرمایه گذاری در بخش خصوصی کشور عضو این است که ظرف مدت 5 تا 7 سال اقدام به فروش تدریجی سهام خود به سهامداران کشور عضو یا سهامداران خارجی بر اساس توافق حاصله می نماید. همچنین حداکثر سهام شرکت ICD  در سرمایه گذاری بانکها یا شرکتها 33% خواهد بود بدین معنا که از یک پروژه 20 میلیون دلاری سهام شرکت ICD  ، 6 میلیون دلار می باشد .
  انواع پروژه ها واجد شرایط تأمین مالی از سوی ICD  عبارتند از :
1)پروژه های جدید ( Greenfield) در مورد پروژه های جدید که دارای تأثیر کلی بر اقتصاد کشور باشند ، شرکتICD حداکثر تا 40 % هزینه سرمایه گذاری پروژه، مشارکت مالی دارد .
2) توسعه پروژه ( Expansion Projects  ) مربوط به تأمین مالی سرمایه گذاری در توسعه کارخانه یا افزایش ظرفیت می باشد دراین حالت ICD حاضر به مشارکت مالی تا حدود 50% هزینه سرمایه گذاری پروژه است
3)پروژه های موجود تحت بازسازی
4) عملیات خصوصی سازی : شرکت ICD می تواند شرکتهای دولتی را که در حال خصوصی سازی هستند تأمین مالی نماید بشرط آنکه میزان سرمایه گذاری دولت در آن شرکت بیشتر از 49% نباشد . ICD  همچنین به تأمین مالی پروژه اجرا شده از طریق موافقتنامه های ترجیحی یعنی به صورت ( BoT, BOOT, BOO) و تأمین مالی نوسازی شرکتهای خصوصی شده جهت افزایش رقابـت پذیری و بهره وری آنها می پردازد .
شایان ذکر است جمهوری اسلامی ایران با ( 3/12%) پس از کشور عربستان (2/21%) و پاکستان (4/12%) سومین سهامدار شرکت ICD می باشد.
 
ضوابط و شرایط مالی و سرمایه گذاری ICD:
مهلت ساخت و تنفس : 8 سال
 حداقل میزان تأمین مالی : 2 میلیون دلار
 ضمانتهای مورد نیاز : وثیقه ، حواله ، ضمانت شرکتی از شرکتهای مادر ، تضمینهای شخصی و ضمانت نامه های بانکی .
 
پ) صندوق زیربنایی بانک توسعه اسلامی( IDB Infrastructure Fund ):
صندوق زیربنایی بانک توسعه اسلامی (IF)، نخستین ابزار سرمایه گذاری خصوصی در نوع خود می‌باشد که به منظور تمرکز و تاکید و توسعه زیربنایی در 55 کشور عضو بانک در کشور بحرین تاسیس گردیده است. صندوق مورد نظر از دو نهاد مدیریتی برخوردار می باشد: 1) شرکت مدیریت سیاستها برنامهسب درآمد کت دارد تسلیم بانک توسعه اس(PMC)‌ و 2) مشارکت بازارهای در حال ظهور (EMP) ، مقر دو شرکت مزبور نیز در کشور بحرین می باشد.
شایان ذکر است صندوق، یک دفتر منطقه ای در دارالسلام (تانزانیا) دارد. صندوق از یک ساختار منحصر بفردی برخوردار می باشد که شامل یک نهاد فراملی همچون بانک توسعه اسلامی است که نقش یک ضامن و تشویق کننده را برای صندوق ایفا می نماید.
اهداف استراتژیک صندوق عبارتند از افزایش حجم سرمایه گذاری در دراز مدت و پیشبرد و ارتقاء توسعه و افزایش سرمایه در منطقه.
همچنین صندوق زیربنایی از روشهای تامین مالی اسلامی برای کلیه سرمایه گذاریهای مشترک خود استفاده می کند و از این راه مناسباتی با بانکهای توسعه اسلامی و موسسات مالی بر قرار می سازد. سیاستها و خط‌مشی سرمایه گذاری صندوق یک رشته نظارت و محدودیت را به منظور توزیع ریسک تصریح می نماید. برای نمونه، سقف سرمایه گذاری در یک پروژه 10% و در یک کشور 20% سرمایه تعهد شده صندوق می‌باشد.
 
 
ت)موسسه آموزش و تحقیقات اسلامی وابسته به بانک توسعه اسلامی
موسسه آموزش و تحقیقات اسلامی (  IRTI) در سال 1401 هجری قمری به منظور ارائه خدمات آموزشی و تحقیقاتی در زمینه اقتصاد اسلامی و بانکداری اسلامی به کشورهای عضو بانک توسعه اسلامی و جوامع مسلمان ساکن کشورهای غیر مسلمان تاسیس شد. از جمله فعالیتهای اصلی موسسه مـزبـور آمـوزش ،‌ انجام تحقیقات کاربردی و خدمات اطلاعاتی در زمینه اقتصاد و بانکداری اسلامی و موضوعات مرتبط با توسعه اقتصادی می باشد.  
در حال حاضـر مـوسسه فـوق الـذکـر دارای 4 بخش می باشد که عبارتند از‌: تـوسعه و همکاری اقتصـاد اسلامی (IECD) ، تامین مالی و بانکـداری اسلامی (IBFD)، آموزش (TD)، مـرکـز اطلاعات (IRTIC).
 
  
ث)دفتر همکاریهای فنی
این دفتر از دو بخش تشکیل شده است:
1-برنامه همکاری های فنی که به منظور ترویج و ارتقاء توسعه منابع انسانی طراحی گردیده است.
2-سازمان های غیر دولتی و زنان فعال در توسعه (NGOs/WID) به منظور کمک به گروههای فقیر و محروم کشورهای عضو در اکتساب نیازهای مطلوب و مورد نیاز خود و همچنین توسعه سیاستهای بانک در کمک به زنان در شرکت و بهره وری از مراحل توسعه اجتماعی و اقتصادی.
     در واقع این دفتر نقش موثری را در توسعه منابع انسانی به شیوه ترویج همکاریهای فنی از طریق تبادل و بسیج نیروهای انسانی، مهارتها و دانسته های فنی، تطبیق ظرفیتهای موجود با ظرفیتهای مطلوب و همچنین ارتقاء‌ نقش سازمانهای غیر دولتی / سازمان زنان در کشورهای عضو ایفاء می کند.
اهداف دفتر همکاری فنی:
1-توسعه منابع انسانی از طریق بسیج ظرفیتهای فنی، متخصصان و تواناییهای آموزشی.
2-کاهش تأخیر در اجرای پروژه ها از طریق کاهش فشارها و محدودیتهای مدیریتی، فنی و سازمانی.
3-افزایش مطابقت نیازهای مشاهده گردیده در کشورهای عضو با ظرفیتها و استعدادهای موجود در سایر اعضاء.
4-ارتقاء نقش سازمان های غیر دولتی / سازمان زنان بمنظور کاهش فقر.
5-ایجاد مشارکت و همکاری استراتژیک از طریق پیشبرد و تشویق تبادل تجارب، اطلاعات و تکنولوژیهای مناسب با نیازهای توسعه ای کشورهای عضو.
سـه روش اصلـی جهت دسترسـی دفتر همکاریهای فنی به اهداف اصلی خود عبارتند از:
الف) آموزش ضمن خدمت
ب) استخدام و بکارگیری متخصصان
ج) سازماندهی سمینارها، کارگاه های آموزشی و کنفرانسها
 
آموزش ضمن خدمت
هدف از این بخش افزایش مهارتها و ارتقاء تجربیات کارکنان فنی و تخصصی می باشد که از سه روش ذیل تشکیل گردیده است:
1-آموزش اداری
 مدت آموزش: یک تا چهار ماه
استفاده کنندگان:‌ مدیران میانی و کارمندان فنی سازمانهای دولتی و خصوصی (حداکثر4 نفر)
هدف: به روز رسانی دانسته ها و مهارت ها و بهبود کارایی اجرایی.
2-بازدیدهای مطالعاتی و تحقیقاتی
مدت بازدید: حداکثر دو هفته 
استفاده کنندگان: کارکنان سطح بالا، مدیران و معاونین آنها ( حداکثر 5 نفر)
هدف: آشنایی و کمک به ارتقاء تجربیات و دانسته های پرسنل یک کشور عضو از طریق بازدید از موسسات و صنایع مشابه دیگر اعضاء.
3-آشناسازی با ساختار تشکیلاتی و نهادی بانک
مدت زمان بازدید: 5 تا 10 روز
استفاده کنندگان: مدیران میانی و بالاتر ( حداکثر 3 نفر)
هدف: این بازدید بمنظور آشنایی و درک بیشتر از فعالیتها و ساختار نهادی بانک جهت کارمندانی از کشورهای عضو که در ارتباط مستقیم با واحدهای اجرایی بانک می باشند برنامه ریزی گردیده است.
در واقع اهداف اصلی این بازدید عبارتند از:
·        کاهش اثرات ناشی از تغییرات و جابجایی کارکنان در کشورهای عضو و همچنین تغییرات در سیاستهای بانک
·        دریافت اطلاعات و درک بیشتر از ساختار نهادی و تشکیلاتی بانک
·        افتتاح باب مذاکره جهت عضویت سایر کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در بانک توسعه اسلامی.
لازم به ذکر می باشد که بانک هر سه سال یکبار این بازدیدها را تأمین مالی خواهد نمود.
 
رویه های درخواست از دفتر همکاریهای فنی 
1)متقاضیان می بایستی فرمهای مخصوص درخواست را بهمراه کلیه اطلاعات لازم به دفتر همکاری های فنی بانک توسعه اسلامی ارسال نمایند.
2)فرم های درخواست می بایست به امضاء و تأیید کانال رسمی ارتباطی کشور عضو با بانک توسعه اسلامی ( وزارت اقتصادی و دارایی یا سازمان سرمایه گذاری ) رسیده باشد.
 
 
 
استخدام و بکارگیری متخصصان
     متخصصان بمنظور کمک به کشورهای عضو بانک در تهیه مطالعاتی خاص در خصوص پروژه ها و انجام خدمات مشاوره ای در زمینه ظرفیت سازی نهادی استخدام و بکار گرفته می شوند.
     در این خصوص کشور ذینفع می بایست شرح خدمات جامع و کاملی که دربرگیرنده شرح وظایف، میزان تحصیلات، میزان صلاحیت تخصصی، میزان تجربه و مدت زمان اجرای قرارداد می باشد تهیه و به TCO ارسال نماید. در نهایت پس از انتخاب کارشناس و متخصص صلاحیتدار، قرارداد نهایی مابین TCO و متخصص منتخب با ذکر وظایف مشخص هر دو طرف امضاء می گردد.
مبلغ قرارداد: حداکثر 25.000 دلار
مدت زمان قرارداد: حداکثر 6 ماه
تعداد متخصصان: بشرط آنکه مبلغ قرارداد از سقف 25.000 دلار بالاتر نرود می توان از خدمات بیش از یک متخصص نیز استفاده نمود.
تمدید قرارداد: عموماً امکان پذیر نمی باشد ولی در شرایط خاص و با تأیید مدیریت TCO و فراهم بودن منابع مالی مورد نیاز می توان تا 2 ماه دیگر نیز قرارداد را تمدید نمود.
 
 رویه های درخواست: دفتر TCO یا واحد سازمان دهنده سمینار و یا کارگاه آموزشی می بایست اطلاعات خلاصه شده ای از محتوی و مضمون سمینار و یا کارگاه آموزشی را در قالب یک بروشور و یا جزوه به همراه برنامه کاری، شرایط متقاضیان و استفاده کنندگان، میزان صلاحیت و تجربه مورد نیاز را برای شرکت کنندگان ارسال نماید.
1)دفتر TCO پس از دریافت مشخصات حداقل دو کاندید از هر کشور یک نفر از آنها را بر اساس میزان تحصیلات، میزان صلاحیت تخصصی و تجربه کاری مرتبط با موضوع سمینار و یا کارگاه آموزشی انتخاب و به اطلاع کشور متقاضی خواهد رساند. 
-         در ادامه لازم به ذکر می باشد که این دفتر از یک مدیر( آقای ولید عبدالعزیز فقیه) ، که به تازگی به این سمت منتصب گردیده اند، و سه مسئول اجرایی جهت کشورهای انگلیسی زبان، عرب زبان و فرانسوی زبان تشکیل شده است. که ایران در گروه کشورهای انگلیسی زبان قرار گرفته است.
-         بمنظور تقویت و توسعه TCO پیش بینی گردیده است که پس از اجلاس سالانه بانک واحدهــای کمکهای فنی (Technical Assistance) و واحد علم و تکنولوژی (Science & Technology)     نیز در این دفتر تلفیق گردند.
-         منابع تأمین مالی این دفتر از محل صندوق وقف می باشد.
-         اولویت جهت استفاده از تسهیلات TCO به ترتیب بکارگیری متخصصان، آموزش ضمن خدمت و برگزاری سمینار و کارگاه آموزشی می باشد.  
-         سقف استفاده از تسهیلات TCO برای کشور ایران 60.000 دلار می باشد و در این خصوص تا کنون یک کارگاه آموزشی در شهر اصفهان در رابطه با آشنایی مسئولان پروژه های در دست اجراء از محل تسهیلات اعتباری بانک توسعه اسلامی با مقررات و ضوابط بانک و کنگره ای در خصوص کودکان برگزار گردیده است.
کانال رسمی ارتباطی و مسئول هماهنگی های لازمه ما بین کشور ایران و دفتر همکاریهای فنی بانک، وزارت امور اقتصادی و دارایی ، سازمان سرمایه گذاری می باشد و کلیه مکاتبات و درخواستها جهت استفاده از تسهیلات TCO می بایست از طریق این سازمان صورت گیرد. 
نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد