بنگاه دانش اقتصاد *ابتهاج*

مقالات آموزشی اقتصادی صهیب عبیدی

بنگاه دانش اقتصاد *ابتهاج*

مقالات آموزشی اقتصادی صهیب عبیدی

رشد و تمرکز بازار

 

تمرکز بازار

Some examples of the four-firm concentration ratio include :

  • Traditional agriculture: Less than 5%
  • Sheet metal: 9%
  • Asphalt paving: 15%
  • Typesetting: 16%
  • Publishing: 23%
  • Soap and detergents: 63%
  • Men’s slacks: 75%
  • Aircraft: 79%
  • Greeting cards: 84%
  • Cigarettes: 99%

 

 

با توجه به آمار بالا که از ویکی هستن از میان 10 صنعت مورد اشاره یکی ( سیگار ) انحصاریه ، 4 صنعت انحصار چند جانبه هستن ، و با فرض اینکه محصولات کشاورزی رقابتی در نظر گرفته بشه 4 صنعت هم رقابت انحصاری هستن . این موضوع در وحله اول میگه که بازار های رقابت انحصاری کم نیستن . البته من ترن اوور (turnover  ) این بازار ها رو نمیدونم ولی اگر وزن یکسانی به بازار ها بدیم و عددی نگاه بکنیم به قضیه درصد بازار های رقابت انحصاری کم نیست ( البته این 10 بازار همه بازار ها هم نیستن طبیعتا )

ادامه

انحصار چند جانبه - مفید یا مضر ؟

“بحث هایی هست که گفته میشود این نوع بازار ها و مخصوصا انحصار چند جانبه یکی از دلایل رشد سریع اقتصادی هستند . “

بازار رقابت انحصاری و بازار انحصار چند جانبه دو نوع از چهار نوع بازاری هستن که در اقتصاد بر روی اونها بحث میشه . دو نوع دیگه رقابت خالص و انحصار خالص هستن . این دسته بندی دو به دو مربوط میشه به فرضی بودن و واقعی بودن بازار ها . بازار های رقابت کامل و انحصار کامل در بهترین شرایط فقط با تقریب برقرار هستن و در دنیای واقعی وجود ندارند . ولی به علت خاصیت توضیح دهندگی نظریات مربوط به این دو نوع بازار در اقتصاد به شدت مورد توجه هستن . در واقع درسته که بازار رقابت کامل وجود نداره ولی بررسی این بازار به ما ابزار هایی میده که میتونیم با تقریب نتایجی رو پیشبینی بکنیم . در مقابل دو بازار دیگه یعنی رقابت انحصاری و انحصار چند جانبه نزدیکی بیشتری با واقعیت دارن . رقابت انحصاری بازاری گفته میشه که محصولات بنگا ههای مختلف اگرچه در یک گروه قرار میگیرن ولی همگن نیستن . تعداد بنگاهها هم زیاده ولی نه خیلی ، اونقدر که بنگاهی به فکر برقراری قیمت نیست و بنگاه قیمت پذیره . بنگاه فکر میکنه در صنعت دیده نمیشه و خودش رو در رقابت کامل میبینه . در عین حال به خاطر وجود کالای غیر همگن برای خودش انحصار قایله . مثل هتل یا رستوران . خدمات ارایه هتل در هتل های یک شهر همه در یک گروه هستن ولی هر هتل خصوصیاتی داره که اون رو از هتل های دیگه جدا می کنه . یا مثلا رستوران ها هر کدوم غذایی رو با کیفیتی خاص عرضه میکنن و قیمتشون هم متغیره . ولی این تغییرات چشمگیر نیست . انحصار چند جانبه هم به حالتی گفته میشه که در یک بازار فقط تعداد معدودی عرضه کننده وجود داشته باشن ولی کالا ها همگن باشه .

ادامه

فضای ذهنی و توسعه اقتصادی

حالا با دانستن مقدمات این بحث که در پست مذکور بیان شد ، تصمیم دارم نگاهی وارونه به مبحث توسعه داشته باشم . همانطور که میدانیم ادبیات اقتصاد توسعه توجه خود را معطوف به ارتقا کمی و کیفی نمود های اقتصادی در اقتصاد مینماید . برای نمونه در توسعه اقتصادی به دنبال رشد تولید ، کاهش ضریب جینی و … میباشیم .

 

ادامه

نقش واهمیت فروش کالا دراقتصاد، عوامل موثر درفروش ....

 

نقش واهمیت فروش کالا دراقتصاد، عوامل موثر درفروش ومشکلات وموانع آن:

 

نقش واهمیت کالا درهریک ازنظامهای اقتصادی برنامه ریزی شده وبرپایه مکانیسم بازاردارای مفاهیمی متفاوت می باشد. ازآنجائیکه این دونوع سیستم اقتصادی متضاد یکدیگر بوده، بنابراین طرفداران هریک ازدونظام اقتصادی ضمن رقابت شدید وبیرحمانه، سعی دربهتر معرفی نمودن کالاهای تولیدی خود می نمایند ، تا بدین وسیله نوع سیستم اقتصادی خودرا بهترین نوع نظام اقتصادی معرفی نمایند.

درنظام اقتصادی بسته( برنامه ریزی شده ) که دولت برعرضه وتقاضا نظارت مستمرداشته ونیزقیمت کالاها وخدمات توسط آن تعیین می شود، همه مردم موظفند ازکالاهای تولید داخلی استفاده نموده ودرانتخاب نوع آن نقشی ندارند. بنابراین دراین نوع نظام اقتصادی عامل موثر درفروش دولت بوده ومشکلات وموانع درخورتوجه وجود نداردوکارخانه ها بعلت داشتن مشتریان داخلی همیشگی ،همواره با خیال آسوده وامنیت کامل به کارخود ادامه داده وازبابت فروش کالا نگرانی ندارند .ضمنا" تورم دراین نوع سیستم اقتصادی مفهومی ندارد ، زیرا قیمت کالاها وخدمات ثابت می باشدومردم ازبابت کاروشغل نیز نگرانی ندارند ، زیرا دولت موظف به ایجاد شغل وکار برای همگان می باشد.

اما اگر درنظام اقتصادی بسته ( برنامه ریزی شده ) نظارت بخوبی صورت نگیرد ، بعلت نبودن رقابت ، کارخانه ها به تولید کالاهای بی کیفیت اقدام نموده وازاین که مردم مجبوربه خرید کالاهای این کارخانجات می باشند ، ممکن است سبب نارضایتی عمومی فراهم شود. اما اگر دراینگونه نظام اقتصادی بنحو احسن مدیریت شود وکارخانه ها ضمن تولید کالاهای باکیفیت وارزان قیمت برتولید خودنیزبفزایند ، مازاد تولیدات خودرا می توانند به دیگر کشورها صادرنموده وازدرآمد حاصل ، درجهت افزایش کارخانجات ودرپی آن افزایش اشتغال را موجب گردند.

اما نقش واهمیت فروش کالا درنظام اقتصادی باز(برپایه مکانیسم بازار)بستگی به عوامل گوناگون دارد. ازآنجائیکه دراینگونه نظام اقتصادی دولت هیچگونه دخالتی درتعیین قیمت کالاها وخدمات ندارد وبازار این وظیفه را عهده دار می باشد ، بنابراین اگر مکانیسم بازار نتواند درعرضه وتقاضا نقش ووظایف خودرا بخوبی انجام دهد ، آنگاه ممکن است کارخانه ها با مشکل فروش کالاهای خود مواجه شده وخطرات ورشکستگی برای کارخانه ها ونیزبیکاری برای نیروهای کار فراهم گردد. بجهت رقابت شدید وبیرحمانه دراینگونه سیستمهای اقتصادی ، آنهائی که توان رقابت نداشته باشند ، نابود می شوند.زیرا مردم درنظام اقتصادی باز ، درانتخاب نوع کالا آزاد بوده وازکالاهائی خریداری می نمایند که دارای بالاترین کیفیت ونازلترین قیمت باشد.با این توضیح، تولید کنندگان داخلی اگر چنانچه نتوانند این احتیاجات مردم را برطرف نمایند، مسلما" مردم اقدام به خرید کالاهای باکیفت تر ازدیگر کشورها نموده وبدین ترتیب فروش کالاهای داخلی با مشکلات جدی روبرو خواهد گردید. وضمنا" یاد آوری می گردد که همواره فروش کالا درنظام اقتصادی آزاد با خطرات جدی روبرو بوده ومشکلات وموانع آن نیز مکانسیم بازار می باشد ، که تشکلهای صنفی موثرترین عامل درفروش کالا می باشد.

با این توصیف اگر تولید کنندگان داخلی بخواهند جایگاه ویژه ای برای فروش کالاهای خود پیدا نمایند، بایستی ازشیوه مدیریت علمی استفاده نموده وازروش مدیریت سنتی بشدت خودداری نمایند ودراین راستا بجای روش مدیریت متمرکز ازشیوه مدیریت غیرمتمرکز که بسیارمفید وسودمند می باشد ، استفاده نمایند که با شیوه مدیریت علمی ضمن تولید کالاهای باکیفیت علاوه بر راضی نگهداشتن مشتریان داخلی ، می توانند جایگاه مناسبی دردیگر کشورها برای فروش کالاهای خودانتخاب نمایند.

پیامدهای ناشی ازتورم وراههای مقابله با آن:

 

موضوع تورم که ازطریق وسایل ارتباط جمعی همواره مورد بحث قرار می گیرد ، ازموارد بسیارمهمی است که مردم هرجامعه را آشفته خاطر نموده وبطورمداوم ازمسئولین ، مهار وکنترل آن را مطالبه می نمایند.

تورم یعنی افزایش بی رویه قیمت کالاها وخدمات هنگامیکه افسارگسیخته وغیر قابل کنترل گردد، ارزش پس اندازها را تحت تاثیرقرار داده ، قدرت خرید را کاهش داده وتفاوتهای کلی بین افرادی که دارای درآمد ثابت بوده وکارکنانی که افزایش حقوق دریافت می دارند ، بوجود می آورد. دستمزد کارکنانی که نرخ افزایش دستمزد آنان سریعتر ازافزایش قیمتها می باشد ، کمتر تحت تاثیر تورم قرار می گیرد.اشخاصی که درآمد آنان هماهنگ با افزایش سطح قیمتها افزایش نمی یابد، مجبور به محدود کردن مخارج خود می باشند. اینگونه افراد با توجه به افزایش سریع نرخ کالاها وخدمات سخت تحت فشار هزینه زندگی قرار می گیرند.

دراینگونه شرایط تازمانیکه تولید بطورمعمول افزایش می یابد ، هزینه ها حتی سریعنراز ضریب افزایش تولید ، افزایش خواهد یافت. درمواردی که بازده فرآیند تولید با هزینه ها هماهنگ نباشد ، بهای قیمت تمام شده یک واحد محصول وبنابراین قیمتها افزایش می یابد.افزایش دستمزد ، که غالبا"قابل توجه نیز می باشد ، نقش مهمی درسیرصعودی قیمتها دارد ، زیرا هزینه دستمزد بخش عمده ای ازبهای تمام شده محصول را تشکیل می دهد. درصورتیکه ازافزایش قیمتها جلوگیری شود ، میزان افزایش دستمزد نباید ازمبلغی که افزایش بیشتر یهای تمام شده را موجب می گردد، افزون تر شود.

جهت جلوگیری ازافزایش قیمتها ، بایستی نقش بهره وری را نیز مورد توجه قرار داد ، که اگر بهای بیشتر به آن داده شود ، می تواند درکاهش قیمت تمام شده  یک محصول بسیار تاثیرگذار باشد. بهره وری را می توان بعنوان شاخص عملکرد تولید ، با استفاده از هزینه های نیروی کار بعنوان مقیاس تعریف نمود.بهره وری را می توان بعنوان کارائی که از طریق ان منابع به کالاها ویا خدمات مورد نیاز جامعه تبدیل می شوند نیز تعریف کرد . با استفاده از فرآیند تولید بهتر ، تجهیزات مدرن وپیشرفته ، یا هرگونه عامل دیگری که استفاده ازنیروی کاررابهبود ببخشد ، می توان بهره وری را افزایش داد.

امروزه تولید کالای بیشتر، با کیفیت بهتروبا حداقل بهای تمام شده ممکن ، مستلزم افزایش بهره وری می باشد واین بدان معنی نیست که کارکنان باید ازنظرجسمی کارهای بیشتری را انجام دهند، بلکه مدیریت وکارکنان باید ازدانش ، تجربه وقدرت خلاقه خود بمنظور بهبود روشها وماشین آلات ومحصولاتی که موجب کاهش قیمت تمام شده می گردد، اسفاده نمایند.

'اقتصاد جهان دچار رکود محسوس می شود'

صندوق بین المللی پول (IMF) هشدار داد که ممکن است به خاطر آشفتگی بازارهای مالی، اقتصاد جهان در سال آینده دچار رکودی محسوس شود.این سازمان اعلام کرده است فشار وارد شده به موسسات اعتباری در کشورهای مختلف، توان اقتصاد جهانی در ادامه روند رشد اخیر را به چالش خواهد کشید.در گزارشی از این سازمان آمده است که گرچه نمی توان ثبات اقتصادی در آینده را موضوعی قطعی فرض کرد اما شواهد متعددی وجود دارد مبنی بر اینکه تغییری ناگهانی رخ نخواهد داد.با اۊ ?ن وجود انتظار می رود رکودی شدید در اقتصاد آمریکا، رشد اقتصاد جهانی را محدود سازد.

 

ادامه در سایت فارسی بی بی سی

نقش دولت در اقتصاد کشورهای در حال توسعه

هرچند دولت و بازار اغلب، بویژه در نوشته های نولیبرال دو نهاد رو در روی یکدیگر به شمار می آیند، اما واقعیت این است که بازار بدون وجود دولت نمی تواند تحقق بیابد.

 

ادامه

استقلال بانک مرکزی و تاثیرات آن بر متغیرهای اقتصاد کلان

استقلال بانک مرکزی امری ضروری است که با تحقق این مهم، بانک مرکزی می تواند نظم مطلوبی را در نظام پولی کشورایجاد کند و کارآمدی سیستم اقتصادی کشور را افزایش دهد. استقلال بانک مرکزی به معنای جدایی سیاستهای پولی از سیاستهای مالی در نظام اقتصادی کشور است که بانک مرکزی را از حوزه تسلط مطلق دولت رها می کند و در نتیجه، دولت نمی‌تواند به میل خود و به هر میزانی که تشخیص می دهد به استقراض از بانک مرکزی و انتشار پول به منظور تامین کسری بودجه روی آورد.

 

ادامه