پنج گام برای ایجاد یک برند قوی _و بهینه‌سازی تجربهء مشتری

پنج گام برای ایجاد یک برند قوی _و بهینه‌سازی تجربهء مشتری

هویت تجاری به روش‌های گوناگون توسط مشتریان تجربه و مورد شناسایی قرار می‌گیرد که از آن جمله می‌توان به محصولات، بسته‌بندی، قیمت، شیوه‌های ترویج و نیروهای فروش اشاره کرد.

بازار های جهانی

بازار های جهانی

بازار فارکس یک بازار بین بانکی است بدین مفهوم که بازیگران و گرداننده گان آن بانکها  هستند وبانکها  ارتباط دهنده عرضه کننده گان و متقاضیان ارزها هستند . در این بازار نیز  همچون بازار سهام کارگزان پل ارتباطی بین معامله گران و بانکها می باشند 

کارگزاران نرم افزار های مخصوصی را بطور رایگان برای ارایه قیمت  و خدمات  در اختیار  مشتریان قرار می دهند که مشتریان  سفارشات خود را  نیزاز طریق همان نرم افزار به کارگزارمربوطه ارائه میکنند و در واقع برای انجام معاملات  نرم افزار و اتصال به اینترنت کافی است و حتی برخی کارگزاران خدمات تلفنی نیز به مشتریان خود ارائه میدهند

و به این دلیل هیچ گونه مرزی توانایی جلوگیری از فعالیت معامله گران در این بازار  را نخواهد داشت

نحوه شروع فعالیت در بازار تبادل ارز ها یا فارکس

برای شروع قبل از هر چیز شما نیاز به تسلط به علم تجزیه و تحلیل نوسانات بازار دارید ، این علم به شما یاد میده چطور میشه آینده قیمت ها رو در هر بازاری مثل ارز ، طلا ،سکه ، آهن ، سهام ،اتومبیل  و .... پیش بینی کرد   

بعد از تسلط به این علم شما بایدآموختهایتان را در بازار بصورت مجازی آزمایش کنید  که این امکان رو هم کارگزار در اختیارتون قرار میده تا بطور رایگان بتونید خود و بازار رو محک بزنید که آیا واقعا امکان گرفتن سود در این بازار مثل افراد موفقی که درقسمت قبل در مورد انها گفتیم برای شما هم وجود داره یا نه و در پایان هم قرار داد با کارگزار و شروع به کار

سرمایه مورد نیاز برای شروع اینکار هم بستگی به افراد  فرق دارد میتواند از چند صد دلار باشد تا چند صد هزار دلار.

تجارت الکترونیک - E-commerce

تجارت الکترونیک  -   E-commerce   

  

تجارت الکترونیک چیست؟

تجارت الکترونیک واژه ای است که برای تجارت از طریق سیستم های اطلاعاتی، ارتباطی بکار می رود. تجارت الکترونیک با وجود این که مدت زمانی زیادی ازعمر آن نمی گذرد ولی نقش بسزا و چشم گیری در زندگی روزمره ما به عهده گرفته است به طوری که اجتناب از آن کارآسانی نیست. یکی از ساده ترین و کار آمد ترین نقش تجارت الکترونیک در زندگی روزمره کاربران اینترنتی خرید و فروش اجناس تبادل وجوه مربوطه از طریق کارت های اعتباری می باشد.

هدف از تجارت الکترونیک که در واقع ترکیبی از تکنیک ها و شگردهای بازرگانی است در واقع ایجادهمکاری ، رقابت و بازدهی بیشتر شرکت های مختلف را به دنبال دارد به طوری که طی 15 سال گذشته سبب توانایی شرکت ها درزمینه هاِیی مثل اصلاح روشهای تجارتی و پیشرفت در زمینه ارتباطی با شرکت های مرتبط و بالاخره گسترش دامنه بازرگانی ، تجاری حتی در مقیاس های بزرگ و جهانی شده است.

اینترنت در حال حاضر جای خود را در کنار تلوزیون و تلفن در زندگی روزمره مردم باز کرده است و می تواند بیش از سایر شیوه های ارتباطی تسهیلاتی را برای کاربران فراهم آورد. در این رابطه می توان به فروشگاه های اینترنتی اشاره نمود که در چند مدت اخیر شاهد راه اندازی بسیاری از این فروشگاه ها توسط افراد و شرکت های ایرانی در سطح اینترنت بوده ایم. فروشگاههای اینترنتی سایت هایی هستند که در آن محصولات مختلفی از یک شرکت خاص یا شرکت های مختلف به صورت آنلاین به مشتریان به همراه سرویس های مختلف ارائه می شود. کابران می توانند با مراجعه به سایت های فوق از محصولات مختلف و توضیحات مرتبط مطلع شوند و همچنین می توانند به صورت مستقیم محصولات مورد نیاز خود را از شرکت های اصلیبا قیمت کمتر و با سرعت بیشتر( به دلیل عرضه مستقیم) خریداری نمایند. مبادلات مالی در بیشتر فروشگاه های آنلاین از طریق کارتهای اعتباری انجام می پذیرند.

ارزش مبادلات الکترونیکی در جهان طی سالهای اخیر به سرعت در حال افرایش بوده است. گرچه در مورد سرعت گسترش این شیوه از مبادله برآوردهای بسیار متفاوتی ارایه گردیده است،‌ لکن در کلیه پیش بینی های به عمل آمده گفته شده است که تجارت الکترونیکی در سال های آینده با رشد فزاینده‌ای رو به رو خواهد بود. در گروه کشورهای توسعه یافته (اعضاء OECD) ایالات متحده آمریکا همچنان بیشترین سهم از مبادلات الکترونیکی را به خود اختصاص خواهد داد اما اروپا به سرعت در حال کم کردن فاصله خود با ایالات متحده است.

در سال 1999 حجم مبادلات الکترونیکی در ایالات متحده آمریکا معادل 700 میلیارد دلار و در سایر کشورهای جهان 330 میلیارد دلار بوده است. پیش بینی می شود که حجم تجارت الکترونیکی کالاها و خدمات شرکتهای آمریکایی در سال 2003 به 2800 میلیارد دلار بالغ گردد که این رقم معادل 25 درصد خریدهایی است که بین شرکتهای آمریکایی در آن سال صورت خواهد گرفت بر طبق تحیقات انجام شده پژوهشکده Forester درآمد تجارت الکترونیک در سال 2003 بیش از 12.2 بیلیون دلار بوده است

تجارت الکترونیکی به عنوان فروش مستقیم در شبکه
با یک تعریف دقیق تر,تجارت الکترونیکی یعنی انجام معاملات از طریق شبکه,یا خرید و فروش محصولات و خدمات از طریق فروشگاه های اینترنتی درWeb.محصولات مورد معامله ممکن است دارای ماهیت الکترونیکی باشند.مانند نرم افزار;یا فیزیکی باشند.مانند اتومبیل ;یا خدمات باشند,مانند برنامه ریزی مسافرت,مشاوره پزشکی;یا آموزش راه دور باشند.محصولات غیر فیزیکی;از قبیل محصولات الکترونیکی است که خود نیز شامل اطلاعات,اخبار,صوت و موسیقی,فیلم,بانکهای اطلاعاتی,نرم افزار و انواع فراورده های فکری است که این نوع تجارت روز به روز توسعه بیشتری پیدا کرده است.به نظر میرسد تجارت الکترونیکی شبیه خرید از کاتالوگ یا خرید در منزل و از طریق تلویزیونهای کابلی باشد

تجارت الکترونیکی به عنوان یک بازار

تاجر الکترونیکی تنها محدود به خرید و فروش محصولات از طریق شبکه نیست.بلکه مانند یکی از فروشگاه های محلی میتواند فروشگاه اینترتی در Webایجاد کرده و در سطح جهان به دنبال مشتری باشد.علاوه بر این,صاحب این فروشگاه میتواند تامین کنندگان مواد فروشگاه,حسابداری,خدمات بانکی,ادارات دولتی و رقیبهای خود را در شبکه اینترنت جستجو کند

 فضای بازار الکترونیکی چیست؟

بازارهای الکترونیکی معمولآ به معاملات و حراجی های روی شبکه,مانند بازارهای سهام و حراجی ها از طیق اینترنت,اشاره دارد;اما فضای بازار الکترونیکی به پدیده اقتصادی اشاره دارد.که محصولات,واسطه ها و مشتریان به یک طریقی به صورت الکترونیکی با هم تماس و مبادله دارند.فضای بازار الکترونیکی نماد مجازی از بازارهای فیزیکی است.به طور کلی,فعالیت اقتصادی تحت این فضای الکترونیکی,اقتصاد الکترونیکی را ارائه میکنند.فضای بازار الکترونیکی شامل بخشهای زیر است.
. بازیگران بازار;یعنی کارخانجات,بازرگانان,عمده فروشها,واسطه ها,فروشگاهها و مشتریان.
. کالاها و خدمات.
. فرایندهای تامین,تولید,بازاریابی,رقابت,توزیع,مصرف وغیره

انواع تکنولوژی تجارت الکترونیکی

گرچه انواع زیادی تکنولوژی تجارت الکترونیکی وجود دارد ، اما در اینجا بهترین آنها را توضیح می دهیم :
· تجارت الکترونیکی تاجر با تاجر
· مدیریت ارتباطات مشتری
· شیوه های مدیریت منابع اطلاعات
· آموزش راه دور برای سازمانهای اقتصادی جدید
· پست الکترونیک
· شیوه های طراحی منابع سازمانها
· خودکار کردن اهرم فروش : شیوه های راه دور در شبکه ها موجب افزایش بهره وری متخصصین فروش راه دور می شود .
· تحول مراکز تماس : به هم پیوستن شبکه ها موجب افزایش قابلیتهای خدمات مشتری شده است.
· خدمات شبکه ای مدیریت شده

 فروشگاه اینترنتی چیست ؟

فروشگاه طراحی شده بر روی اینترنت است که فروشندگان می توانند کالاها و محصولات خود را از این طریق عرضه نمایند و خریداران می توانند محصولات آنها را از جمله نرم افزار,کتاب ،قطعات و به طور کلی کالای مورد نظر خود را انتخاب و در صورت تمایل خریداری نمایند.

مزایای و ویژگیهای فروشگاه اینترنتی
1 -فروشگاه اینترنتی در هر لحظه از شبانه روز آماده سرویس دهی به مشتریان است.
2 -فروشگاه اینترنتی محدودیت مکانی ندارد و مشتریان می توانند از هر کجای می تواند خرید اینترنتی می کند.
3- خریدار می تواند ساعت ها در فروشگاه مشغول بررسی اجناس از قبیل فیلم ، ترانه ،موبایل ،کتاب و موارد دیگر باشد
4 - فروشگاه اینترنتی هیچ محدویتی برای تعداد مشتریان ندارد.
5 - فروشگاه اینترنتی حق انتخاب بیشتری در اختیار خریداران قرارمی دهد
6-ابزار تبلیغی مناسب در جهت فروش محصولات شما
7-کاهش هزینه های جانبی نظیر اجاره محل,هزینه ویترین و انبار,فروشنده,خواب سرمایه و غیره در یک فروشگاه سنتی و سودآوری بیشتر
8-تحویل کالای خریداری شده درب منزل,بیمه بودن کالا و عدم مشکل حمل و نقل
9-عدم برخورد با ترافیک و کاهش آلودگی هوا

تجارت الکترونیکی یک محیط فعال کاربرد تکنولوژی برای آسان کردن تغییر اطلاعات تجارت و خودکار کردن مبادلات بازرگانی است . تجارت الکترونیکی باعث تغییر انواع اطلاعات ، از جمله مبادلات بازرگانی از طریق شبکه است که به آن E-Commerce می گویند . از این رو ، بازاریابی از طریق شبکه اینترنت ، معروف به " تاجر با مشتری" ، تنها یکی از پدیده های بستر تجارت الکترونیکی است . تجارت الکترونیکی موجب تغییرات عمیق و اساسی در ساختار و عملکرد تجارت و مبادلات بین تاجرها ، معروف به " تاجر با تاجر" شده است . تاجر با تاجر در تجارت الکترونیکی شامل انواع تکنولوژی های کاربردی و شبکه ای برای خودکار کردن و بهینه سازی مبادلات بین بخش های مختلف تجارت است

 

مروری بر چهار مفهوم کلیدی در بازاریابی

مروری بر چهار مفهوم کلیدی در بازاریابی

مقدمه

در دنیای رقابتی امروز بقا و موجودیت هر کسب و کاری وابسته به وجود مشتریانی است که مایل به خرید محصولات یا خدمات آن هستند. در مقوله بازاریابی سعی   می شود ضمن شناسایی مشتریان و درک خواسته ها و نیازهای آنها ، به صاحبان کسب و کار بیان گردد که مشتری از محصول و یا خدمت ارائه شده از سوی آنها چه انتظاری دارد ، چقدر حاضر است برای آن  هزینه کند و نیاز او در چه موقعیت مکانی و زمانی وجود دارد. بنابراین بازاریابی چنان مهم و ضروری است که می توان موجودیت هر کسب و کاری را کاملا وابسته به آن دانست. مقاله زیر بر آن است ضمن اشاره به اهمیت تدوین برنامه بازاریابی به بررسی اجمالی چهار موضوع کلیدی در بازاریابی یعنی تحقیق و بررسی بازار ، استراتژی بازاریابی ، بازاریابی هدف و آمیزه بازاریابی بپردازد.

 مقوله ی بازاریابی

یکی از نیازهای ضروری مدیران سازمان ها ، درک و توسعه ی برنامه های بازاریابی برای محصولات و خدماتشان است. جمله ی مشهور هنری فورد که : " هر رنگ اتومبیل که مشتری بخواهد به او عرضه می کنیم ، به شرط آنکه سیاه باشد!" یادآور بازارهای بسته و انحصاری و دورانی است که تقاضا از عرضه افزون تر بود.اما امروزه عمر اینگونه بازارها برای تولید و فروش محصولات به سر آمده است و در آینده ای نه چندان دور ، اثری از این نوع بازارها باقی نخواهد ماند ، اما بسیاری از مدیران به این موضوع بی توجه اند و تحقیقات متعدد نشان می دهد که یکی از دلایل عمده ی شکست کسب و کارهای کوچک ، نداشتن یک برنامه ی جامع بازاریابی است. گاهی نیز مشاهده می شود که برخی تفاوتی بین دو مفهوم "فروش" و "بازاریابی" قائل نیستند. بازاریابی فعالیتی مشتری گرا و تحقیقات بازاریابی ، تعیین کننده ی میزان تولید و نوع محصول است.

جامعه شناسی و روان شناسی را در برمی گیرد.

از نظر فیلیپ کاتلر صاحب نظر نامدار این عرصه ، بازاریابی  فعالیتی انسانی است در راستای بر آوردن نیازها و خواسته ها از طریق فرایند مبادله. در واقع منشا و پایه ی اساسی نظام بازاریابی ، نیازها و خواسته های انسان است.

در راستای استفاده از مقوله ی بازاریابی ، یک شرکت باید :

-        مشتریانش را شناسایی و نیازها و الویت آن ها را مشخص کند. (بررسی بازار)

-        مزایای رقابتی خود را تجزیه و تحلیل کند. (استراتژی بازار)

-        بازارهای خاصی را برای زیر پوشش قراردادن ، انتخاب کند. (بازاریابی هدف)

-        و در پایان مشخص کند چگونه می تواند نیازهای مشتریانش را برآورده سازد. (آمیزه ی بازاریابی)

اکنون به بررسی هریک از چهار مفهوم مذکور می پردازیم:

تحقیقات بازار [1]

به منظور مدیریت اثربخش بازاریابی ، داشتن اطلاعات صحیح درباره ی بازار ضروری است. فرایند بررسی بازار چه در مرحله ی پیش از تولید و چه پس از فروش به کار می آید تا مشکلات ، فرصت های موجود و زمینه های نارضایتی مشتریان را که به آسانی می توان برطرف کرد ، آشکار سازد. این داده ها را می توان از راه طراحی پرسشنامه ای مناسب برای مشتریان کنونی و بالقوه ی (آینده) بنگاه ، به دست آورد و تجزیه و تحلیل کرد.  داده نشده مشتریان پی برده و در پی آن ، محصول یا خدمت جدیدی عرضه کرد.فیلیپ کاتلر ، از تحقیقات بازاریابی به عنوان رابط و حلقه ی اتصال میان مدیران بازاریاب و مصرف کنند گان و جامعه یاد می کند و وظیفه ی تحقیقات بازاریابی را تهیه ی اطلاعات کمی و کیفی برای تمام امور بازاریابی می داند.

چه بسا در نتیجه بررسی و تحلیل داده های  جمع آوری شده به یک نیاز پاسخ

موقعیت اقتصادی و جغرافیایی ، دگرگونی های جمعیتی و متغیرهای مردم شناسی و رفتاری می بایست به دقت بررسی  گردند تا فرصتهای بالقوه و بکر شناخته شوند .استراتژی بازاریابی[2]

استراتژی بازاریابی شامل مشخص کردن گروههایی از مشتریان (بازار هدف) است که یک بنگاه می تواند در مقایسه با رقبای خود به نحو بهتری خدمت دهی نماید.       

 در استراتژی بازاریابی ، یک بنگاه تصمیم می گیرد که عرضه ی محصول ، قیمت ، پخش و کوشش های ترویجی اش را متوجه بخش خاصی از بازار کند. (مدیریت آمیزه ی بازاریابی

 در حالت ایده ال ، استراتژی گزینش شده باید نیازهایی از مشتریان را هدف بگیرد که در حال حاضر در بازار برآورده نشده اند و از ظرفیت لازم برای سوددهی برخوردارند.استراتژی موثر ، به این نکته توجه دارد که یک کسب و کار نمی تواند همه کار برای طیف های مختلفی از مشتریان انجام دهد و باید بازار و توانمندی هایش را بررسی و تحلیل و در پایان بر یک بازار هدف ، تمرکز کند.

بازاریابی هدف[5]

تمرکز تلاش های بازاریابی بر یک و یا تعداد بسیار کمی از بخشهای کلیدی بازار ، مبنای بازاریابی هدف است. روشهای اصلی برای تقسیم بازار عبارتند از :

1 . تقسیم بندی جغرافیایی

هدف از این نوع تقسیم بندی ، تخصص یافتن در برآوردن نیازهای مشتریان در یک منطقه ی جغرافیایی خاص است. برای مثال یک فروشگاه مواد غذایی ممکن است تصمیم بگیرد آگهی های تبلیغاتی اش را فقط برای افرادی که در شعاع یک کیلومتری آن زندگی می کنند ، بفرستد.

2 . تقسیم بندی مشتریان

با این روش ، بنگاه به دنبال شناخت و تبلیغ برای آن گروه از کسانی است که بیشتر احتمال می رود به خرید محصولات آن بپردازند. متغیرهای مورد استفاده در تقسیم بندی مشتریان عبارتند از :

-        متغیرهای مردم شناسی ، مثل میزان درآمد ، سن ، جنسیت ، تحصیلات و ...

-        متغیرهای روان شناختی مثل شخصیت ، ارزش ها و اهداف

-        متغیرهای رفتاری مثل میزان سود طلبی ، میزان استفاده از محصول و وفاداری به آن

مدیریت آمیزه ی بازاریابی

چهار متغیر کلیدی برای تصمیم گیری در یک برنامه ی بازاریابی وجود دارد. این چهار متغیر عبارتند از :

-        کالا (محصول یا خدمت)[6]

-        ترویج (تبلیغات)[7]

-        پخش 8

-        قیمت گذاری 9 

در مباحث بازاریابی ،این چهار عنصر ، آمیزه ی  بازاریابی نام دارند. آمیزه ی بازاریابی ، مشخص می کند که مدیران چگونه این چهار متغیر قابل کنترل در بازاریابی را برای تدوین یک برنامه ی جامع بازاریابی با یکدیگر تلفیق کنند تا پاسخگوی بازار هدف باشند. برای کسب موفقیت در برنامه ریزی بازاریابی ، آمیزه ی بازاریابی یا 4Ps باید بازتاب خواسته ها و نیازهای مشتریان در بازار هدف باشد. بنابراین ، کارشنا سان  بازاریابی برای ارزیابی خواسته های مصرف کنند گان و شناسایی محصولاتی که مصرف کنندگان حاضرند برای آن ها  پول بپردازند ، نیازمند تحقیقات بازاریابی هستند. بررسی هریک از این چهار متغیر خود نیازمند بحث مفصلی است ، به این دلیل به ذکر تعریف کوتاهی از هر کدام بسنده می شود.

محصول

مدیریت محصول در بازاریابی با تعیین مشخصات و ویژگی های محصول و خدمات از یک سو و چگونگی ارتباط آن با نیازها و خواسته های مشتری نهایی از سوی دیگر سر وکار دارد.

ترویج (تبلیغات)

این متغیر تصمیم گیری در بازاریابی شامل تمام فعالیت ها و روش های تبلیغاتی و سیاست های تشویقی برای ترویج محصول و نشان تجاری آن است.

قیمت گذاری

عبارت است از فرایند وضع سطوح قیمت ، شامل سیاست های قیمت گذاری ، اعتباری و یا تخفیف برمحصول که عامل اصلی در درآمد کل این متغیر ، به شمار می رود. معمولا قیمت های بالاتر سبب کاهش حجم فروش می شود و بالعکس. البته بعضی از کسب و کارها به علت خدمت ویژه ای که ممکن است ارائه دهند ، می توانند قیمت های بالاتری تعیین کنند.

توزیع

 توزیع ، به بیان ساده عبارت است از فرایند رساندن محصول از مرحله ی تولید به عمده فروشی و از عمده فروشی به مشتری.

در ارتباط با مبحث آمیزه ی بازاریابی ذکر دو نکته ضروری است : اول اینکه به طور معمول برای هر کالایی ، یک آمیزه ی بازاریابی جداگانه ای تهیه می شود. دوم اینکه ، برخی از صاحب نظران ، متغیرهای دیگری را نیز به چهار مورد بالا اضافه کرده اند. ازآن جمله می توان به  متغیرهای بسته بندی[8] ، شکل ظاهری[9]، روابط عمومی[10] ، قدرت رقبا[11] ، مردم[12] ، مشارکت [13]، ردگیری[14] ، جلوه ی ظاهری[15] و فرایند[16] اشاره کرد که هریک اهمیت خاص خود را دارند.

عملکرد بازاریابی[17]

پس از آنکه تصمیم گیری در زمینه ی برنامه ی بازاریابی انجام شد ، مدیران کسب و کار باید به ارزیابی عملکرد فعالیتهای انجام شده بپردازند که آیا تصمیم ها به خوبی اجرا شده اند یا خیر. بدین منظور ، استاندارد های عملکرد به کار می آیند تا با استفاده از آن ها نتایج ، تحلیل و ارزیابی شوند. داده های مطمئن در معیارهای صنعتی و عملکرد گذشته ، مبنایی مناسب برای مقایسه با عملکرد کنونی اند. صاحبان کسب و کار لازم است عملکرد شرکت خود را دست کم هر سه ماه یکبار بررسی ، و پاسخی منطقی و مستدل برای سوالات زیر بیابند :

1. آیا شرکت به گونه ی مشتری مدار عمل می کند؟ 

2. آیا کارکنان شرکت مطمئن هستند که نیازهای مشتریان به درستی برآورده می شود ؟ آیا مشتریان از مراجعه ی دوباره به شرکت رضایت دارند؟ 

3. آیا برای مشتری آگاهی از اینکه بداند چه چیزی و با چه قیمت رقابتی  می خواهد آسان است؟

نتیجه گیری

در این مقاله به اهمیت مقوله ی بازاریابی برای همه ی کسب و کارها اشاره ، و بیان شد  که سودآوری یک شرکت که متضمن بقای آن است ، به طراحی برنامه ی جامع بازاریابی بر اساس شناخت نیازهای مشتریان و ارضای آن ها وابسته است.در ادامه ، به شرح مختصرچهار موضوع کلیدی در بازاریابی پرداخته شد. در اینجا باید به این نکته اشاره کرد که با پیدایش فناوری اطلاعات و مطرح شدن مباحثی همچون مدیریت ارتباط با مشتریان [18] و بازاریابی الکترونیکی[19] عرصه ی مدیریت بازاریابی تحولات پیدا کرده است ، اما این تحولات فقط بخشی از پوسته ی این سیستم مدیریتی را در بر می گیرد و در مرکز آن همچنان مدیران به عنوان تنها مراجع برنامه ریزی و تصمیم گیری ، نقش بنیادین خود را حفظ کرده اند.

 سخن آخر آن که صاحبان کسب و کار باید توجه داشته باشند ، آنچه برای رسیدن به اهداف بازاریابی هزینه می کنند ، در واقع الزاما در کوتاه مدت اثر بخش نخواهد بود. اما با اجرای برنامه ی جامع بازاریابی   می توان به موفقیت در فرایند فروش امیدوار بود.

منابع

1. Brock, James L., Palmer, James E., Marketing for Small Business: An overview, www.SBA.gov.

2. فیلیپ کاتلر و گری آرمسترانگ ، اصول بازاریابی ، جلداول و دوم ، ترجمه دکتر علی پارسائیان.

3. امین حکیم ، برنامه ریزی استراتژیک مدیریت بازار ، مجله تدبیر ، شماره 157.

4. سید علیرضا فیض بخش بازرگان ، مجید عبدی ، بازاریابی و کار آفرینی ، فصل نامه صنایع

[4])از طرفی برخی دیگر بازاریابی را تنها منحصر به تبلیغات می دانند ، در صورتی که تکنیکهای  بازاریابی طیف وسیعی از  علوم اجتماعی ، به ویژه اقتصاد ،

در بازاریابی ارتباط دوطرفه ، اهداف بلند مدت ، کانون توجه نیازهای مصرف کنندگان و تاکید بر کسب سود از راه افزایش رضایت مشتریان است . در صورتیکه در فروشندگی ، اهداف کوتاه مدت ، ارتباط یک طرفه ، کانون توجه محصولات موجود و تاکید بر کسب سود از راه افزایش حجم فروش است.