حیله های ربا( بررسی راههای مشروع فرار از ربا)

ربا امروز از نظر اقتصاددانان سرمایه داری از جایگاهی بسیار مهم برخوردار می باشد . ربا کاربردی ترین بحث در اقتصاد معاصر بویژه در عملیات بانکی می باشد . تشخیص و تعیین محدوده حرمت ربا می تواند در عرضه راهکارها بسیار مفید و موثر باشد.

ربا عبارت است از دریافت زیادی درمبادلات دو کالای هم جنس که مکیل یاموزون باشند و یا دریافت اضافی در قرض با شرط قبلی .  ربا بر دو قسم است ربای معاملی و ربای قرضی که ربای معاملی با تحقق شرایط آن حرام می شود که آن شرایط عبارت است از مکیل و موزون بودن واتحاد در جنس و ربای قرضی هم شدیدا حرام می باشد. از قدیم الایام و روزگاران کهن ربا خواری درمیان مردم رواج داشته است و معاملات ربوی جریان داشته است که ما درخیلی از کشورها شاهد آن بوده و هستیم ، از جمله کشورهای چین ، روم ، یونان و...

حرمت رباهم امری مسلم می باشد و اخذ ربا در تمام ادیان ابراهیمی و شرایع آسمانی حرام بوده است .

در قرآن کریم هم آیاتی درمورد ربا وجود دارد که در یک آیه ازآن ربا خواری به منزله جنگ با خدا و رسول (ص) قلمداد  شده است .

ربا ازنظر اخلاقی و اجتماعی واقتصادی دارای زیانهای فراوانی می باشد که از جمله آنها می توان کفر ، ظلم بودن ربا و نابودی اموال وافزایش فاصله طبقاتی را نام برد.

بسیاری از علماء برای فرار از ربا راهکارهایی را ارائه داده اند که به آن حیله های ربا گفته می شود .

تلاش انسانها برای نجات پیدا کردن از چیزی یا بدست آوردن چیزی حیله است .

وحیله به روشهای پنهانی که شخص برای رسیدن به مقصود بکار می برد اطلاق می شود .

فرد با استفاده از حیله های ربا سعی میکند که از طریق انجام نیمی از عقود و معاملات به هدف خود دست پیدا کند بدون آنکه با شرع مخالفت داشته باشد و حیله در واقع نوعی چاره جویی است .

حکم حیله های ربا از دوجهت صحت و بطلان وحرمت وحلیت بررسی می شوند .

بیشتر فقیهان معتفدند که بکار گیری حیله در معاملات ربوی صحیح است مانند صاحب جواهر که آن را  فرار از باطل به سوی حق می داند وعده دیگری حیله را در ربای معاملی صحیح و در ربای قرضی باطل می شمارند.