بنگاه دانش اقتصاد *ابتهاج*

مقالات آموزشی اقتصادی صهیب عبیدی

بنگاه دانش اقتصاد *ابتهاج*

مقالات آموزشی اقتصادی صهیب عبیدی

رکود بزرگ(depression ) سال ٢۰۰۹


جراید و مبلغان سرمایه داری مزورانه و با تلاشی بی سابقه می کوشند که واقعیت حاکم بر اقتصاد سرمایه داری جهانی را از دید مردم بپوشانند و در راستای منافع سرمایه داران٬ از اهمیت تحولات اخیر بکاهند و واقعیت موجود و آنچه در راه است را٬ لااقل فعلا٬ از چشم مردم دور نگه دارند. همه این جراید از بکار بردن کلمه دیپرشن (Depression) یا رکود عظیم پرهیز می کنند و از ترس آنکه مردم جلوی بانک ها صف بکشند تا پولهایشان را در بیاورند و خرج نکنند و هرج و مرج سرمایه داری بسیار وسیع تر شود٬ این جراید کماکان وانمود میکنند که اتفاقی نخواهد افتاد.

اما واقعیت اینست که دیپرشن مدتی است که شروع شده و چیزی جلودارش نیست.

دیپرشن حاصل تضادهای درونی سیستم سرمایه داریست. بحران های سرمایه داری معلول گرایش نزولی نرخ سود و برهم خوردن ترکیب ارگانیک سرمایه و مشخصا به دلیل بالا رفتن حجم سرمایه متغیر که جزو ذات سرمایه داری می باشد٬ هست. سرمایه داری برای ادامه زندگی مجبور به تو لید هرچه بیشتر سود هست و همواره مجبور است ترکیب ارگانیک سرمایه را برای تولید سودآوری بیشتر تغییر بدهد (نرخ سود =نسبت ارزش اضافه تولید شده به جمع سرمایه ثابت و سرمایه متغیر) زیرا برای سودآوری بیشتر به اتوماسیون و بارآواری بخش ثابت سرمایه روی می آورد و همین باعث بی کاری و عدم توان خرید مردم (که بخش اصلی سرمایه متغیر را تشکیل می دهد٬ می گردد و این همان پاشنه آشیل سرمایه داری هست. و علت تمامی بحران های عظیم سرمایه داری که تا به نحوی (با جنگ و گسترش بازارهای جدید از سر گذرانده-اما دیگر اینها نیز کارساز نیستند) در طول تاریخ سرمایه داری که حدود سیصد چهارصد سال میباشد دیپرشن های متعددی آمدند و رفتند.

این یکی هم مثل بقیه تمام دنیا را به آتش کشیده است. از آمریکا تا آرژانتین از کویت تا پاکستان و فیلیپین و کره از اکرایین تا ایسلند و مجارستان و .... دیپرشن قبلی را با جنگ جهانی دوم خاتمه دادند. و هم اکنون صحبت جنگ خانمان سوز دیگریست. اما آیا اینبار سرمایه جهانی قادر است خود را از این مهلکه نجات دهد؟ بعید بنظر میرسد.

آیا میتواند جنگ جهانی سوم را به راه بیندازد. بعید بنظر میرسد.

صد البته که کشورهای آسیای میانه و سرق اوسط هم مصون نمانده و نخواهند ماند. نفت٬ شریان حیاتی رژیم٬ از بشکه ای ١٤٧ به ٦٢ دلار برای هر بشکه سقوط کرده است و انتظار میرود که با توجه به قوی تر شدن دلار امریکا و فروپاشی اقتصادی سرمایه داری در سطح جهان٬ قیمت نفت تا زیر ٥۰ دلار هم برسد. برای این مردم و بالخصوص مردم ایران که سالهاست زیر فشار تورم٬ کمر خم کرده اند٬ این سقوط درآمد نفت با شدت بیشتری عمل خواهد کرد. فراموش نکنیم که قیام بهمن ماه با تورم جهانی و فشار بر حکومت شتمشاهی به نقطه اوج رسید.

دولت های آمریکایی و اروپایی فکر میکنند که میتوانند جلوی این رکود بزرگ را بگیرند و از اینرو مرتب با ترفندهای جدید در بازار سرمایه مداخله میکنند و تا به حال تریلیون ها (یک تریلیون1000000000000= ) دلار پول ملتها را خرج سرمایه ها بخصوص سرمایه های مالی کرده و میکنند.

دیروز دوشنبه ٦ آبان (٢٧ اکتبر ٢۰۰٨) نیز شاخص اصلی بورس سهام آمریکا٬ دویست واحد سقوط کرد. دولت آمریکا در حال تصویب سرازیر کردن ١٢٥ میلیارد دلار دیگر به جیب ٩ بانک بزرگ آمریکایی هست تا شاید بتواند جلو بحران کنونی را بگیرد. قرارداد این همدستی بزرگ دولت آمریکا با بزرگترین سرمایه داران آن کشور اینبار نیز دزدانه٬ در پایان روز تعطیل یکشنبه و بدور از چشم مردم و اخبار به تصویب رسیده است. دولت آمریکا قصد دارد صد میلیارد از دارایی های "بد" (اینهم از ترمینولوژی های جدید سرمایه داری است) را بخرد

بازارهای جهانی همچنان در حال سقوط هستند. شاخص نی که (Nikkei ) ژاپن به پایین ترین سطح خود در ٢٦ سال اخیر رسید ( با ٦/٤ درصد سقوط)

دویچه بانک آلمان٬ بزرگترین بانک آلمان به نقل از بلومبرگ٬ حدود ٤۰۰ میلیون دلار ازدارایی های مشتقات خود را دست داده است. بازار هنگ کنگ ٧/١٢ در صد سقوط کرد

بازارهای آلمان و فرانسه و انگلستان نیز هر کدام سقوطی ٤ درصدی داشتند

بازار بورس شانگهای (Shanghai Composite Index ) ٣/٦ درصد سقوط داشت

در فیلیپین نیز٬ سقوط ٣/١٢ درصد بود.

توجه کرده اید که دیگر صحبت از میلیون یا میلیارد دلار نیست. سرمایه مالی در بیشتر جهان٬ مدتهاست که دست بالا را دارد و افراد خود را در مقام های مهم دولتی قرار داده است. اکنون شاهد آنیم که این بحران به کشورهای دیگر رسیده. بانکهای غربی حدود ٥/٢ تریلیون به کشورهای به اصطلاح در حال توسعه وام داده اند (منبع) که به تاریخ بازپرداخت آنها کمتر از یکسال مانده. روشن است که این امر (بازپس دهی وام ها) امکان پذیر نیست و این کشورها. مثل ایسلند فرو خواهند پاشید. در کشورهای به اصطلاح پیشرفته٬ قرض و بدهی تا خرخره مردم و شرکتها که سر به تریلیون ها دلار می زند٬ رسیده است. از یک طرف٬ قمار بورس از طریق بازار مشتقات (Derivatives) که حدود ٤٢0تریلیون در دنیا است و از طرف دیگر بیمه های CDS (Credit Default Swap) که آنها نیز تریلیون ها دلار هستند٬ هیچکدام قابل پرداخت نیستند. چه برسد به قرض های کشورهای در حال توسعه و عقب نگاه داشته شده.

بازارهای سرمایه از ایران گرفته تا تمام جهان سرمایه داری٬ با افت ٥۰ تا ٩۰ درصد شاخص بورسشان روبرو خواهند شد. این افت یکشبه اتفاق نخواهد افتاد. دولتها سعی خواهند کرد که جلوی این سقوط را بگیرند.

آیا می توان جلو جاذبه زمین را گرفت؟
نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد