مدل جاذبه فیزیک در اقتصاد

مدل جاذبه (gravity model of trad) یک مدل کاملا موفق در علم اقتصاد و کاربردی در علوم اجتماعی بوده است (social sciences ) بوده است این مدل که از قانون گرانش جهانی نیوتن (newton’s law of universal gravitation ) ریشه گرفته است بطوری که حتی نامش هم از ان وام گرفته  در تحقیقات تجربی موفق بوده اما در پایه های نظری کمی در میدان منازعات قرار گرفته قانون گرانش جهانی نیوتن میگوید هر جسمی که جرم دارد یا به عبارتی فضا اشغال میکند هرچه قدر هم کوچک و ذره باشد دیگر اجسام را به خود جذب میکند. شدت این جاذبه را با f نشان میدهند که در شکل زیر میبینید

در اینجا g  یک نبروی جاذبه ثابت است یا یک عدد ثابت و m جرم هر یک از دو جسم است و  r فاصله میان 2 جسم که در فرمول به توان 2 میرسد. این مدل توسط جان تینبرگن (tinbergen 1962) برنده جایزه نوبل اقتصاد در علوم اجتماعی کاربردی شد. در مدل های اقتصادی گفته میشود بین 2 کشور برخی متغیر ها جاذبه تجاری ایجاد می کند مثلا جمعیت تولید باعث جذب جریان تجاری دیگر کشور ها میشود به همین خاطر بجای m در مدل تولید ناخالص ملی جمعیت و … را قرار میدهند در واقع اندازه اقتصاد در حکم جرم اجسام در فرمول قبلی است و با عملیات لوگاریتم گیری به یک رابطه خطی اقتصاد سنجی میرسند و آنرا براورد میکنند. همچنین ازین مدل برای جاذبه جریان مهاجرت بین کشور ها نیز استفاده میشود.