تاجران ایرانی: در افغانستان با مشکل مواجهیم

ایوب آروین

در کابل

محصولات صنایع غذایی، ساختمانی، کشاورزی، پزشکی و فرش ایران بخش قابل ملاحظه ای از بازار افغانستان در این بخش ها را در اختیار دارد

علیرغم تلاشها برای تشویق ایرانیان به سرمایه گذاری در افغانستان، شماری از بازرگانان ایرانی در افغانستان می گویند با چالشهای جدی مواجهند.

بازرگانان ایرانی که در افغانستان سرمایه گذاری کرده اند می گویند وضعیت خوب بازار سرمایه گذاری خارجی در افغانستان در سایه فساد اداری و سختگیریهای ادارات دولتی کمرنگ شده است.

محصولات صنایع غذایی، ساختمانی، کشاورزی، پزشکی و فرش ایران بخش قابل ملاحظه ای از بازار افغانستان در این بخش ها را در اختیار دارد.

کیومرث حقیقی، یکی از سرمایه گذاران ایرانی در افغانستان می گوید روند سرمایه گذاری ایرانیان در این کشور ظرف پنج سال گذشته به شدت افت کرده و سختگیریهای ادارات دولتی منجر به محدودیت کار آنان شده است.

'سختگیری'

آقای حقیقی، که از پنج سال به این سو در افغانستان در بخش تبلیغات بازرگانی سرمایه گذاری کرده، می گوید مشکلاتی که از ناحیه ادارات دولتی ایجاد می شود، باعث شده که بیشتر بازرگانان ایرانی به کار خود در افغانستان پایان دهند.

آقای حقیقی می گوید: "نسبت به پنج سال پیش سرمایه گذاری ایرانیها در افغانستان مقداری افت پیدا کرده، به دلیل مشکلاتی که پیش آمده و سختگیریهایی که در پی داشته است. هر کسی که آمد آهسته آهسته کارش را جمع کرد و رفت."

روشن نبودن قوانین تجاری، فساد اداری و مالی، کمبود برق، ناامنی و مشکلات حمل و نقل از دیگر مشکلاتی است که آقای حقیقی می گوید سرمایه گذاران ایرانی در افغانستان با آنها روبرو اند.

او می گوید قوانین تجاری و سرمایه گذاری در افغانستان براساس خدمات بازرگانی چند سال پیش تدوین شده، اما با تغییراتی در وضعیت بازار به وجود آمده نمی تواند پاسخگوی نیازمندی های امروزی باشد.

'دفع سرمایه؟'

مقامات افغان می گویند قوانین تجاری و سرمایه گذاری افغانستان از ساده ترین قوانین منطقه است.

هادی شاه علی، یکی دیگر از بازرگانان ایرانی در کابل هم می گوید قانونهای تجاری و سرمایه گذاری برای خارجیها محدودیت های زیادی را بر سر راه آنان قرار داده است.

آقای شاه علی که عضو هیات رئیسه بازرگانان ایرانی در افغانستان نیز است، می گوید آن چه را که سرمایه گذاران خارجی در افغانستان "در عمل" می بینند، احساس می کنند برخورد ادارات دولتی برای جذب سرمایه، بیشتر به دفع سرمایه منجر می شود.

این سرمایه گذار ایرانی گفت: "من بیشتر احساسم این است که از نظرات کارشناسی در این زمینه (سرمایه گذاری در افغانستان) استفاده نمی شود. اساساً نظام بوروکراتیک حاکم بر فعالیتهای اداری این جا هم خودش مانع بزرگی است."

'قوانین ساده'

اما مقامات افغان انتقادهای بازرگانان ایرانی را در خصوص سختگیری ادارات دولتی افغانستان رد می کنند و می گویند قوانین تجاری و سرمایه گذاری افغانستان از ساده ترین قوانین منطقه است.

ولید تمیم، رئیس بخش تقویت سرمایه گذاری در اداره حمایت از سرمایه گذاری افغانستان، آیسا، می گوید محدود شدن کار بازرگانان ایرانی در افغانستان ربطی به قوانین تجاری افغانستان ندارد.

آقای تمیم در گفتگویی با بی بی سی گفت در افغانستان هیچ گونه مشکل قانونی برای سرمایه گذاری خارجی وجود ندارد. اما او موجودیت فساد و نبودن برق را از مشکلاتی دانست که ممکن است روند سرمایه گذاری خارجی را در افغانستان با مشکلاتی کرده باشد.

رقم سرمایه ای را که از سرمایه گذاران ایرانی جذب کرده ایم معادل می شود به ۱۴۵ میلیون دلار از حدود ۱۹۰ شرکت

ولید تمیم، یکی از مسئولان اداره آیسا

او گفت این احتمال وجود دارد که محدودیتهایی در داخل ایران وجود داشته باشد که باعث شده سرمایه داران ایرانی در افغانستان سرمایه گذاری کنند.

آقای تمیم گفت: "رقم سرمایه ای را که از سرمایه گذاران ایرانی جذب کرده ایم معادل می شود به ۱۴۵ میلیون دلار از حدود ۱۹۰ شرکت."

این در حالی است که یک هیات بلندپایه افغانی به ریاست محمد کریم خلیلی، معاون دوم رئیس جمهوری افغانستان در ایران، بازرگانان ایرانی را به سرمایه گذاری در افغانستان تشویق کرده است.

آقای خلیلی در دیداری با علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران ضمن استقبال از گسترش روابط اقتصادی دو کشور، گفت که افغانستان خواستار سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی ایرانی در این کشور است.

همچنین همایش و نمایشگاه سه روزه ای برای بررسی مشکلات ناشی از قوانین تجاری و سرمایه گذاری و اوضاع امنیتی افغانستان در بخش های حمل و نقل، انرژی، کشاورزی و گردشگری در تهران برگزار شده است.