خمس‌

بر طبق‌ اعتقادات‌ شیعه‌، پیروان‌ این‌ مذهب‌ باید خمس‌ یعنی‌ یک‌ پنجم‌ درآمد و کسب‌ و کار خویش‌ را به‌ مراجع‌ وامامانشان‌ بدهند این‌ منبع‌ درآمد عظیمی‌ برای‌ مراجع‌ شیعه‌ است‌ و باعث‌ جمع‌ آوری‌ ثروت‌ زیادی‌ توسط‌ آنان‌می‌شود. توجیه‌ شرعی‌ که‌ مراجع‌ و علماء شیعه‌ جهت‌ اخذ خمس‌ کسب‌ و کار مردم‌ به‌ آن‌ متوسل‌ می‌شوند برداشت‌ وتفسیر نادرست‌ آنان‌ از یکی‌ از آیه‌های‌ قرآن‌ است‌ که‌ می‌فرماید: «وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَیْءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَابْنِ السَّبِیلِ‌» (آیه‌ 41 سورة‌ انفال‌) ترجمه‌: و بدانید که‌ آنچه‌ غنیمت‌ یافتید از هر چیز یک‌ پنجم‌ آن‌ از خدا و رسول‌ و خویشاوندان‌ (او) و یتیمان‌ و مساکین‌ و مسافرین‌ است‌.

آثار و نتایج زکات در قرآن و سنت

زکات در معنای لغوی نمو وزیادی می باشد وهمچنین به معنای صدقه ، در اصطلاح شرعی به میزان معین از مال گفته می شود این لفظ 32بار در قرآن ذکر شده است.

زکات از دیدگاه قرآن و سنت ا زجایگاه والایی برخوردار است به طوری که قرآن پرداخت زکات را شرط ورود به اسلام می داند،حضرت رسول (صلی الله علیه و اله)می فرمایند: زکات پل اسلام است .

هدف وفلسفه تشریع زکات فقرزدایی وحفظ اموال ثروتمندان است،همچنین زکات راه درمان دردهای اقتصادی جامعه است.

وجوب زکات اختصاص به دین اسلام ندارد بلکه در ادیان گذشته نیز به پرداخت آن امر شده ، همچنان که حضرت مسیح درگهواره می فرماید: «اوصانی بالصلواه والزکات »

مشهور این است که زکات به موارد نه گانه (غلات،« جو، گندم، خرما» نقدین « طلا،نقره» انعام سه گانه « گاو، شتر، گوسفند» ) تعلق می گیرد وبه مصارف خاص که درسوره توبه /آیه 60 بیان شده می رسد . اخذ زکات وتقسیم آن توسط حاکم اسلامی انجام می شود تا بین مردم برادری وبرابری ایجاد گردد .

پرداخت زکات دارای اثرات فردی واجتماعی فراوانی می باشد، از جمله اینکه فرد بواسطه پرداخت زکات از صفات ناپسند بخل، حسد... دور می شود وبه صفات پسندیده نوعدوستی ، احسان... رو می آورد ودر اجتماع بواسطه زکات بسیاری از مردم از رفاه نسبی برخوردار می شوند ومشکلات اقتصادی نظام حل می شود . همچنان که پرداخت زکات دارای اثرات مثبتی است عدم پرداخت آن نیز پیامدهای منفی ومخربی دارد از جمله خشکسالی ، مرگ و میر احشام ، کم شدن روزی ، حوادث ناگوار و... می باشد.

خمس وفلسفه آن در قران وروایات

همان طور که می دانید خمس یک پنجم مال است که هر مسلمان طبق شرایط مقرره باید از مال خویش به مصرف خاص برساند . قانون خمس که مالیات بیست درصد است ازطرف خداوند متعال به موجب آیه 41 سوره انفال برای بندگان وضع شده است وبه هفت چیز تعلق می گیرد که عبارتند از : غنایم ، معدن ، گنج، غوص ، ارباح مکاسب، زمینی که کافر ذمی از مسلمان بخرد ومال حلال مخلوط به حرام واز لحاظ مستحقین آن نیز به شش قسمت ذیل تقسیم می شود : سهم خدا – سهم رسول خدا- سهم امام – ایتام- مساکین ودرراه ماندگان .

اما در مورد فلسفه تشریع خمس باید گفت : خمس در روایات دارای اهمیت قابل توجهی است به طوری که در متن آنها به فلسفه تشریع خمس اشارات فراوانی شده است . از جمله اینکه پرداخت خمس درواقع گرامی داشت پیامبر واحترام به خاندان ایشان است وعوض زکات قرار داده شده است . همچنین می تواند باعث رشد معنوی وتزکیه اموال شود واز طرف دیگر مهمترین تامین کننده هزینه حکومت اسلامی وشیعی می باشد وعلاوه برآن از تراکم ثروت جلوگیری کرده ونقش بسزائی در کمک به مناطق محروم دارد . به عبارت دیگر به وسیله خمس است که نیاز نیازمندان جامعه توسط افراد همان جامعه برطرف می شود واز سوی دیگر پرداخت خمس در واقع آزمایشی برای بندگان در ادعای ایمانشان به خداست.

منبع: ایم مرجس دات آرگ

اقتصاد اسلامی و انسان گرایی

در علوم انسانی و اجتماعی، انسان و رفتار او مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد. پس شایسته است ابتدا حداقل به طور خلاصه، خود انسان و ویژگی‌های ذاتی او مورد مطالعه قرار گیرد تا مشخص شود که موضوع مورد مطالعه از چه ویژگی‌هایی برخوردار است. از این رو، بحث انسان‌شناسی و تبیین دیدگاه‌های هر مکتب دربارة آن، یکی از مباحث مقدماتی بسیار ضروری علم اقتصاد است. در این راستا، اقتصاد اسلامی نیز همسان مجموعة معارف اسلامی، دیدگاهی خاص دربارة انسان و ویژگی‌های او دارد و بر این نگرش و دیدگاه کلی از انسان، بنا شده است.
نگرش هر مکتب اقتصادی به انسان، هم در تعیین اهداف و جهت‌گیری‌های آن مکتب و هم در تعیین سیاست‌گذاری‌های آن مکتب، نقش اساسی دارد. به طور کلی، عدم تبیین مباحث مبنایی یک مکتب اقتصادی هم موجب اضطراب تئوریک نظریه‌پردازان آن مکتب و هم موجب عدم ثبات و ناسازگاری سیاست‌گذاری‌ها و راهبردهای اقتصادی اتخاذ شده از سوی آنان می‌گردد. بنابراین مطالعة ویژگی‌های انسان از دیدگاه هر مکتب اقتصادی بسیار مفید است.

ادامه

اقتصاد اسلامی از نظریه تا عمل

عمده‌ترین ابهام در تعریف و تبیین وظایف و ابعاد ان ارتباط آن با حوزه دین اسلام به عنوان مجموعه معارف مرتبط با وحی که از راه کتاب و سنت به ما رسیده است و حوزه علم اقتصاد که در پی شناسایی و کشف روابط ثابت رفتاری در میان متغیرهای اقتصادی است، می‌باشد.

ادامه:» اقتصاد اسلامی از نظریه تا عمل

مرابحه

مرابحه در اقتصاد اسلامی نوعی از بیع (خرید و فروش) است. در این نوع معامله شخص معامله‏‏ کننده با گرفتن مقداری از سود معامله را به دیگری واگذار می‏کند.

مرابحه در ویکی پیدیای فارسی

مقالات اقتصاد اسلامی در سایت طوبی آی آر - ۲

  خمس

  انفال و زکات

  بیت المال

  خرید و فروش

  ربا

  احتکار

  اجاره

  استخدام

  رهن

  سرقفلى

  قرض

  صندوق قرض الحسنه

مقالات اقتصاد اسلامی در سایت طوبی آی آر

  غصب

  مضاربه

  شرکت

  مزارعه

  مساقات

  وقف

  هبه

  جعاله

  عاریه

  امانت

  لُقَطَه

  صلح

  صدقه

  نذر

  استفتا

بررسی فقهی و حقوقی معاملات شرکت‌های لیزینگ

شرکت‌های لیزینگ از مؤسسه‌های اقتصادی موفق در سال‌های اخیر هستند. این شرکت‌ها با واگذاری مدّت‌دار و اقساطی کالاها، از یک طرف به مصرف‌کنندگان و از طرف دیگر به کارخانه‌های تولیدی و در نهایت به تولید و اشتغال کشورها کمک می‌کنند. مطالعات تجربی نشان می‌دهد رعایت متغیّرهای ذیل در میزان کامیابی شرکت‌های لیزینگ تأثیرگذار بوده است.

ادامه بررسی فقهی و حقوقی معاملات شرکت‌های لیزینگ

محیط زیست: مشکلات و راه‌های برون‌رفت از منظر اسلام

به تدریج ظهور و گسترش بحران‌های زیست محیطی که دامنه آن افزون بر انسان، جانوران و گیاهان را نیز در بر گرفته است، سبب شد جوامع انسانی به این مسأله توجه بیشتری کنند.

ادامه: محیط زیست: مشکلات و راه‌های برون‌رفت از منظر اسلام